Een aantal weken geleden vroeg Tubantia ons in een poll om te kiezen: voor of tegen sloop van de rectorsvilla aan de Vriezenveenseweg. Een lauwe meerderheid koos voor behoud, maar het aantal reacties was niet denderend te noemen.
Jammer dat weinig mensen gereageerd hebben en dat men niet unaniem tegen sloop is. Waarom ik dit vind? Welnu, om het volgende.

Egbert Dierderik Kunst, één van de Rusluie die in Rusland goed geboerd had, kocht in 1860 een stuk grond, waarop hij voor z’n Russische vrouw Alexandra een villa bouwde. Dit vermoedelijk om haar heimwee naar het thuisland wat te verzachten.
Het huwelijk ging slecht en Alexandra ging uiteindelijk terug naar Rusland. Egbert verkocht de villa aan de Congregatie van O.L. Vrouw van Liefde te Münster.
Drie zusters vestigden in deze villa “Alexandra” instituut de Goede Herder, nadat ze vanwege de Meiwetten van Bismarck waren verdreven uit Münster. Door de grote opvangbehoefte werd er uitgebreid en in 1909 bouwde men aan de overzijde de rectorswoning op de plek waar tot dan een kleine boerenbehuizing stond met de naam het Nieuwhuis. Tijdens de bouw deed dit Nieuwhuis dienst als ‘stille kniepe’, een soort clandestiene drankgelegenheid voor de bouwvakkers.(bron: Waver ’t Vjenne, artikel Hans Holtmann.)
De laatste zin van dit artikel luidt: “Alle sporen uit het verleden zijn dan ook geheel uitgewist.”
Ziehier een stukje geschiedenis. Niets tastbaars is er over en het zou zo maar allemaal verzonnen kunnen zijn, ware het niet dat dit prachtige, hoge huis met z’n twee oude bomen ervoor nog een levende getuige uit die tijd is.
Je kunt het aan je kinderen laten zien en er iets over vertellen. De kans is groot dat ze het geloven, want het huis staat er nog en is bijzonder. Het helpt om de geschiedenis niet te vergeten en er misschien lering uit te trekken. Het is een bepaalde rijkdom van een stad, een soort opwaardering. Je hebt een mooi verhaal.

Zo had Almelo ooit een haven met mooie huizen er langs. Oh ja? Niets is er van over. Een fantasieloze bak met water voor de rechtbank. Verder alles weggevaagd. Geen tastbare getuige meer.
Volgens de gemeente is de villa aan de Vriezenveenseweg geen karakteristiek pand, ondanks onder andere de motieven van de Roermondse architect Pierre Cuypers, bouwer van het Rijksmuseum.
Oude panden maken emoties los. Vergelijk het maar even met een willekeurige Vinexwijk. Wanneer je alle oude panden weghaalt, haal je tegelijkertijd de ziel uit de stad. Deze is niet meer herkenbaar en karakteristiek. Het wordt een eenheidsworst en dan ben ik zeer benieuwd hoe je mensen uit de Randstad naar de 4.500 woningen van Waterrijk wilt lokken.
Dit nu is de afweging die we moeten maken en die kan toch niet zo moeilijk zijn. Een rijke historie met verhalen in een karakteristieke stad of meer, meer, meer van hetzelfde zonder ziel en verhaal.
Tactus tenslotte kan er weinig aan doen en valt ook niets te verwijten. Maar laat deze villa ongemoeid en bouw gewoon een leuk eigentijds ruim opvangcentrum op één van de vele gaten van Almelo. Je hebt ze voor het uitkiezen.

Anne Jan Teunis.

Fotoreportage (9 foto's)...

Uiteindelijk gaat het dan toch plaatsvinden: de broodnodige uitbreiding van industriegebied Twente Noord. Nog een jaar mochten we genieten van de vergezichten en de maïs op de velden. Een herinnering aan een stille zaterdagmiddag. Drie roofvogels cirkelen boven de boomtoppen. De honden rennen uitgelaten over het witbevroren land, waar de maïsstoppels nog op staan. Een rijtje huizen in de verte. Al mijmerend besef ik dat dit beeld wellicht snel zal verdwijnen.
Terug naar de harde werkelijkheid. Er moet nu eenmaal gebouwd worden. Een klein, geïmproviseerd bordje langs de nieuwe asfaltweg geeft aan dat het eerste schaap over de dam is: Tubeworkx.
Dit bedrijf zit nu nog op het oude gedeelte van het bedrijvenpark, alwaar ik even poolshoogte heb genomen. Daarbij stuitte ik op de volgende cijfers.
Op dit oude terrein tel ik in totaal nog 24 vrije kavels en ongeveer 35.000 m2 te huur/te koop. Totaal 83.000 m2 nog beschikbaar. Dit is meer dan ik had verwacht.
Vervolgens heb ik even gekeken naar de uitbreiding van Twente Noord. Op internet lees ik dat hier 33 kavels te vergeven zijn van elk zo’n 2.000 m2. Dat is in totaal ongeveer 66.0000 m2.
Ben ik nou gek of kan iemand mij dit uitleggen? In simpel Nederlands betekent het in elk geval dat je, er van uitgaande dat een pand op een kavel van 2.000 m2 gebouwd wordt, op het oude gedeelte nog 41 panden kunt neerzetten of betrekken.
Hoe gek wil je het hebben? Met mijn beperkte verstandelijke vermogens kan ik drie redenen bedenken waarom Tubeworkx van het oude naar het nieuwe deel wil. De eerste is uitbreiding. Uit het jasje gegroeid. Welnu, op het oude terrein zag ik nog een stuk braakliggende grond waar de immense hal van van Merksteijn bijna op past. Dit argument gaat dus niet op.
Een tweede is de goedkope grond aan de overkant en een derde de verpaupering van het oude terrein. Aan beide kan de gemeente veel doen, wanneer de wil er maar is.
Voor mij is het onbegrijpelijk dat een groot gebied wordt opgeofferd, terwijl het absoluut onnodig is. Kijk, wanneer het oude terrein vol zit en er vraag is ben ik de laatste die uitbreiding wil tegenhouden, maar dit kun je toch op geen enkele manier goedpraten? Het is pure verspilling. Een onnodige aanslag op grond, dubbele kosten voor de gemeenschap, onder andere voor infrastructuur. Ach ja, het is tenslotte toch maar gemeenschapsgeld.
Uit bovenstaande blijkt een respectloos omspringen met die paar procent natuur die we nog hebben. In plaats van er zuinig op te zijn en het te koesteren, wordt het verkwanseld. Totaal onnodig bovendien en dat is nog het ergst.

Anne Jan Teunis.

AMSTERDAM - De top van ING ziet toch af van de bonus over 2010, dat meldt de Volkskrant in een interview met bestuursvoorzitter Hommen. Volgens Hommen zien de bestuurders af van de bonus zolang ING de staatssteun nog niet heeft terugbetaald. Hommen zelf zou 1,35 miljoen euro bonus ontvangen bovenop zijn salaris. Ook zien de topbestuurders af van een salarisverhoging van 2 procent.
De bank maakte vorige week ook bekend dat de pensioenen worden bevroren en dat stond in schrille tegenstelling met de toegekende bonussen en de magere salariscompensatie van 1 procent voor het personeel.
Ach ja, klanten kunnen natuurlijk altijd nog overstappen naar een andere bank zolang er gegraaid wordt, dat heeft Hommen cs. kennelijk eindelijk begrepen!

Afgelopen zaterdag bezocht ik vanwege een huwelijksinzegening de prachtige Titus Brandsma Gedachteniskerk in Nijmegen. Je kon al meteen zien dat dit wel een Rijksmonument moet zijn, want alles zag er tiptop uit. Zeer goed onderhouden.
Binnen zaten we in een soort kring onder de prachtige koepel en doordat de zon scheen kwamen de magnifieke, gebrandschilderde ramen nog indrukwekkender over.
Titus Brandsma was een Friese Karmelietenpater die al in een vroeg stadium waarschuwde voor de gevaren van nationaal socialisme, rassenhaat en ophitsing. Hij werd door de Gestapo gearresteerd en kwam in Dachau terecht. Daar was hij een steun voor medegevangenen. Door z’n wankele gezondheid werd hij als vanzelf ziek. De kamparts gaf hem een dodelijke injectie. In 1985 werd hij zalig verklaar door Paus Johannes Paulus de Tweede. Eind 2005 werd hij door de bevolking van Nijmegen uitgeroepen tot Grootste Nijmegenaar aller tijden(bron: Wikipedia.)
Na afloop van de dienst sprak ik kort met de voorganger, pater Rheehuis. Als geboren Wierdenaar wist hij te melden dat er in Almelo ook een Karmelietenklooster is. Het nieuwe gebouw van de Elisaparochie(samenvoeging van drie parochies: Egbertus, Willibrord en Christoffel.) op de hoek van de Rembrandlaan is een Karmelparochie en in het aangebouwde klooster wonen momenteel 8 broeders en zusters.
Het prachtige gebouw was me nooit echt opgevallen, maar is toch erg bijzonder. Geen twee kamers zijn identiek, omdat ook alle mensen anders zijn. De gangen zijn evenmin recht, want de gang van ieder mens door het leven is het ook niet. Wanneer je de betekenis weet is het een geweldig mooi gebouw.
De Karmelieten vinden dat God verborgen aanwezig is in ieder mens en in de gehele schepping(mystiek). Ze zijn op zoek naar het mysterie van God’s aanwezigheid. Werkelijk iedereen is gelijk en zit in de kerk onder de koepel.
Nu is Almelo natuurlijk niet te vergelijken met Nijmegen en de Titus Brandsma Gedachteniskerk uiteraard ook niet met de Elisakerk. Toch is het een rijkdom voor onze stad dat deze orde hier gevestigd is in zo’n mooi gebouw. Volgens mij zullen maar weinig mensen aanstoot nemen aan het gedachtengoed van deze orde, namelijk dat we allen gelijk zijn en in vrede met elkaar moeten proberen te leven.
Op het plein voor de Gedachteniskerk in Nijmegen bevindt zich een monument met een eeuwige vredesvlam. Daaromheen vijf handen die de vijf continenten moeten voorstellen en die de vlam beschermen. Prachtige symboliek. Terwijl ik dit monument bewonderde besefte ik dat op vrijwel hetzelfde moment Franse vliegtuigen Libië binnenvielen. Oorlog in Noord Afrika en vrede in m’n hart. Op dergelijke momenten voel je dat je ten allen tijde waakzaam moet blijven en de vrede moet beschermen. Gelukkig dat naast al die GSM masten in Almelo ook nog kerktorens bestaan als tegenhanger om onze geesten wakker te houden.

Anne Jan Teunis

Naschrift redactie
De Elisakerk, met carmelietenklooster en appartementen voor burgers in Almelo. Het ontwerp is van architect Max van Huut uit Amsterdam. Samen met kantoorgenoot Alberts ontwierp hij ook het spraakmakende ING kantoor in Amsterdam Zuid Oost en het gebouw van de GasUnie in Groningen.
De Elisaparochie is een fusieparochie van de St. Willebrord-, St. Egbertus- en de St. Christoffelparochie. De drie kerkgebouwen werden verkocht aan de woningcorporatie St. Joseph. De Willibrordkerk en de Christoffelkerk zijn gesloopt. Qua architectuur behoorden ze tot de Bossche School. Over de Willibrordkerk verscheen een herinneringsboek van auteur Hans Holtmann. Over de sloop van de Christoffelkerk maakte RTV Oost een documentaire. Lees hier meer over de Christoffelkerk en haar architect Hans Sluimer.  
Voor de oudere Egbertuskerk wordt nog een nuttige invulling gezocht. De koepelkerk staat op de gemeentelijke monumentenlijst en werd gedeeltelijk gerestaureerd.

Fotoreportage (11 foto's)...

De lente is gearriveerd. Overal bruist het van het nieuwe leven. Alles bot uit en in een mum van tijd zitten de blaadjes aan de bomen. Vorige week dwarrelden de eerste twee gele vlinders reeds voorbij. Een strakblauwe lucht waarin ganzen op grote hoogte in Noordoostelijke richting vliegen. De eerste lammetjes in de wei en de dagtemperatuur reeds in de dubbele cijfers.
Ook de weilanden beginnen prachtig malsgroen te kleuren en je ruikt het gras.
Dan komt de domper op de lentekriebels een beetje: ik mis de koeien. Aan de noordkant van de stad heb ik nog geen koe gezien. De laatste boer aan de Aadijk vertrekt en z’n koeien zijn reeds weg. Ach, wat liepen ze daar altijd mooi te grazen en wat lagen ze bij zinderende hitte lekker loom onder die fraaie boom.
Nog dichter bij huis, echt aan de rand van de stad, liepen vorig jaar nog prachtige koeien en zagen we vertederende kalfjes. Ook hier vrees ik dat de weides dit jaar kaal blijven. Het is, toegegeven, een nog wat voorbarige conclusie, maar een bang vermoeden overheerst wel.
Al peinzend komt het schrikbeeld van de megastal bovendrijven. Dat zal er vast voor in de plaats komen. Immens grote en hoge schuren waarin de koeien het hele jaar vertoeven. Wanneer ze binnen alleen brok eten geven ze meer melk en wanneer je ze niet buiten hebt hoef je ze ook niet tweemaal daags binnen te halen om te melken. Een schrikbeeld voor iedere natuur- en dierenliefhebber, maar ja, het economisch belang geeft meestal de doorslag.
Sinds afgelopen zaterdag heb ik echter weer hoop. Aan de rand van Vriezenveen zag ik de prachtige roodbonten in de wei en iets verder de zwartbonten. Helemaal warm van binnen kreeg ik het van het artikel in Tubantia van boer Knoef uit Geesteren. De bevlogenheid, de passie. De dierenliefde en het besef dat een koe gewoon in de wei moet. “Het is geweldig voor de aankleding van het landschap”, aldus Knoef.
“Graaf zoekt boer.” Onlangs lazen we dit bericht in Tubantia. Wanneer het maar geen tv programma op de commerciëlen wordt. Van harte hoop ik dat de graaf z’n boer vindt, want ook hij is iemand die koeien in de wei wil zien.
Ten noorden van Almelo zullen we het misschien zonder koeien moeten doen, maar hopelijk laten zo veel mogelijk boeren in onze omgeving hun beesten buiten grazen. Het is een typisch Nederlands beeld. We houden er zo van. Het is zo mooi. Koesteren dat beeld. Weilanden zonder koeien betekent een gigantische verarming van het landschap.

Anne Jan Teunis

Fotoreportage (1 foto's)...