Medische dossiers en Amerikaanse Patriot Act

Per 1 januari 2013 moet in Nederland het elektronisch Nationaal Patiënten Dossier van start gaan. Een eerdere poging strandde in de Eerste Kamer omdat de senatoren er toen niet van overtuigd waren dat een Nationaal Patiënten Dossier voldoende beveiligd was tegen ongeoorloofd gebruik.
In den lande zijn meerdere bundelingen van Patiëntendossiers. De Almelose huisartsen begonnen er al jaren geleden mee, zodat elke huisarts inzage heeft wanneer bij wisseldiensten een patiënt uit een andere huisartspraktijk zich bij hem meldt.
Zo’n dossier heeft ongetwijfeld voordelen, want de bevoegde huisarts kan het ziektebeeld inzien en tevens het medicijngebruik waardoor foute diagnoses en schadelijke medicijn-koppelingen kunnen worden voorkomen.
Datzelfde geldt natuurlijk ook voor een Nationaal Patiënten Dossier, maar hoe zit het met andere belangen en hoe zit het met de waarborgen van privacy?

Algemeen bekend is, dat medewerkers in de zorg nogal wat steken laten vallen bij de archivering. Maar al te vaak worden onder werkdruk ook inlogcodes aan elkaar gegeven uit gemakzucht. Persoon A is bijvoorbeeld bevoegd, is druk doende met een patiënt terwijl persoon B iets moet weten over een andere patiënt. Het wachtwoord wordt in dat soort situaties nogal eens doorgegeven en niemand denkt er later aan om het wachtwoord weer te wijzigen. Kortom de praktijk van alle dag in de meeste ziekenhuizen, zo heb ik mij door ziekenhuismedewerkers laten vertellen.
Daarbij moet worden gedacht dat er straks minimaal 100.000 mensen in de zorg zijn die bevoegd worden en zo ook uw Burgerservicenummer weten.
Onder die medewerkers in ziekenhuizen is de kritiek op de invoering van een Nationaal Patiënten Dossier dan ook hoog en haken velen af bij het geven van toestemming, net zoals de meesten afhaken bij de griepprik.

Onlangs is eveneens gebleken dat het met de beveiliging ook niet top is. Een hacker drong door in het patiëntendossier van een ziekenhuis in Leiden. Korte tijd waren alle dossiers openbaar op het wereldwijde web.
Nu zijn er allerlei ‘verzamelaars’ op het www die persoonsgegevens verzamelen. Dat gaat van interesses voor gebruiksartikelen tot bankrekeningnummers en adressen. Vooral bij dat laatste is er een levendige handel.
Het is dus niet zeker of de gegevens van het Leidse ziekenhuis niet zijn gekopieerd!

Dan is er nog de Amerikaanse interesse over gegevens van alles en iedereen. Er werd zelfs een speciale wet uitgevaardigd die ‘Patriot Act’ wordt genoemd. De aanleiding vormde ‘nine eleven’. Sindsdien zijn alle bankgegevens van alle Nederlanders door de Amerikanen in te zien als zij dat wensen. Bij een bezoek aan de USA bent u sowieso al verplicht dat te melden.
Sindsdien worden Nederlanders ook door ‘Vadertje Staat’ uitgeleverd indien men door de USA ergens van verdacht wordt. Aan dat soort rechtsverlies doen bijvoorbeeld onze Oosterburen niet mee.
Ook volgt de USA al het mailverkeer op het www en wordt massaal het telefoonverkeer afgeluisterd.
De ‘opsporingswaan’ heeft dus ongekende vormen aangenomen. Ook in Nederland, want we staan eenzaam bovenaan in Europa wat telefoon- en mailverkeer betreft. Dit verhaal wordt dus ongetwijfeld ergens achter een bureau beoordeeld!

Na het cancelen door de Eerste Kamer van het Nationaal Patiënten Dossier, komt het initiatief nu uit de ‘markt’. Huisartsen en ziekenhuizen hebben zich verenigd het alsnog in te voeren. De huisartsen krijgen zelfs een financiële bijdrage van de Zorgverzekeraars om zoveel mogelijk patiënte over te halen om hun instemming te geven. De Zorgverzekers zeggen dat de voordelen dermate van belang zijn dat het er moet komen.
Waarom en welke belangen wegen er nog meer? De antwoorden laten zich raden. Alle gebundelde informatie kan van belang zijn om ziektebeelden van patiënten in kaart te brengen voor risico verzekeringen. Aanvullende verzekeringen kunnen dan vaker worden geweigerd. Ook hebben medicijnfabrikanten interesse. Het mag weliswaar allemaal niet, maar er is geen enkel systeem ter wereld veilig, tonen hackers maar al te vaak aan.

Het Amerikaanse bedrijf dat in Nederland het in te voeren Nationaal Patiënten Dossier beheert, valt onder de Amerikaanse ‘Patriot Act’ en is zo verplicht informatie te verstrekken indien de Amerikaanse instanties daar om vragen.
De Nederlandse wet op de persoonsgegevens en het beroepsgeheim van medici staat borg voor geheimhouding zeggen de voorstanders met minister Schippers voorop.

Toch blijkt dat de Amerikanen geen boodschap hebben aan wetgeving van andere landen. In twee Canadese deelstaten vroeg de USA medische gegevens op van patiënten die in databanken stonden van Amerikaanse bedrijven. Zonder pardon werden die gegevens vervolgens afgegeven, onthulde Mr Knoops vrijdag in het NOS Journaal.

Ik ben al het geschipper zat en doe niet mee met een NPD!

‘Fijnslijper’