Het kan anders in bestuurlijk Twente

Maandagavond jl. dan het debat tussen vier burgemeesters over de vorming van Twentestad. Peter den Oudsten (Enschede) riep weer eens wat en iedereen had daarop al zijn mening klaar. Kerckhaert (Hengelo) zag het niet zitten, want die was al lang ingeseind dat het verzet in Hengelo voor jaren geleden al hevig was om te komen tot de dubbelstad Enschede/Hengelo.
De ‘Hengelose weend’ vreesde de overname door het agressievere Enschede en al wat Hengelo heet kwam destijds in het geweer.
Rob Welten (Borne) zag eveneens niet zoveel in de vorming van Twentestad en vreesde dat Borne haar cultuur zou kwijt raken ‘What ever it may be’. Dan Jon Hermans (Almelo), de geboortige Hengelose zag het helemaal zitten en omarmde het idee van Den Oudsten. De burgemeesters deden dat 'à titre personnel', want nog geen enkele Twentse gemeenteraad heeft daarover gedebatteerd.

Maar wat is dan het probleem in bestuurlijk Twente? Tijdens het debat werd daar niets over gezegd. Hooguit dat vergroting leidt tot meer slagkracht en invloed in Den Haag en Brussel. Of dat werkelijk zo is, kon niet worden onderbouwd.
Niemand durfde het verschil in visie tussen de Twentse steden en de Twentse plattelandsgemeenten aan te snijden. De ‘kleintjes’ hebben al jaren angst ‘overruled’ te worden en willen allemaal woningbouw en industrie blijven uitbreiden en dat niet inleveren ten gunste van de grotere steden. In het verleden werden dan ook tal van coalities gesmeed om de ‘groten’ af te remmen en in Zwolle kwam dat wel goed uit, want de Regio Twente trok teveel macht naar zich toe!
Dat nu is ten einde, want het kabinet Rutte trekt de stekker uit de bestuurlijke regio’s en legt de macht weer bij de provincies neer.

Dat nu is de ware reden waarom Den Oudsten het oude plan van Twentestad weer op de agenda zette. Hij wil rechtstreeks in Den Haag aan de bel blijven trekken, hoewel dat bij de reorganisatie van de rechterlijke macht en de belastingdienst niet echt heeft geholpen.
De steden werken al samen in het grondbeleid en willen nu ook een gemeentelijke belastingdienst in het leven roepen om gemeentelijke heffingen en de OZB te innen. Ook doet men iets samen op gemeentelijk recherchegebied ten aanzien van sociale fraude en onderzoek naar integriteit van horecaondernemers, een Twents Bibob-kantoor zogezegd. Het mist alle wetskracht, maar men doet het wel.

Welke problemen in bestuurlijk Twente zijn er feitelijk wel?
Een van de groeiende problemen is het verschuiven van Haagse taken naar gemeenten. Daarvoor wordt vooral in kleinere gemeenten de nodige kennis gemist en de verschuiving op zich gaat niet gepaard met voldoende financiële middelen om dat op te lossen.
Niet voor niets zijn Rijssen en Holten al een gemeente Rijssen/Holten en niet voor niets is de fusiegemeente Twenterand ontstaan. Verder zoeken de ‘kleintjes’ zelf ook naar vergaande samenwerking. Het voorbeeld is Tubbergen en Dinkelland dat zelfs mogelijk een fusie op termijn zou kunnen opleveren, ondanks het verzet van het CDA in Tubbergen.

Zijn we er dan is de vraag?
Nee, in werkelijkheid niet. De ‘kleintjes’ blijven qua inwoneraantal en inkomsten te klein om een gedegen ambtelijk apparaat in de benen te roepen. Dat heeft met inkomsten te maken maar ook met salariëring. Kleine gemeenten betalen namelijk minder dan grote gemeenten. Ambtelijke ‘toppers’ solliciteren dus niet en voor burgemeesters zijn kleine gemeenten hooguit een opstap in hun carrière of eindpunt als het ideaal niet is bereikt.
Het klinkt misschien hard, niet de vorming van Twentestad is een eerste belang van Twente maar de schaalvergroting van de plattelandsgemeenten.

Ondergrens
Een ondergrens van 63.000 inwoners zou daarbij het ideaal zijn, zowel qua politieke samenstelling van de gemeenteraad als salariëring van het ambtelijk personeel. De ‘kleintjes’ kunnen dan ook af van het tot nu getoonde calimero-gedrag.
Het zou goed zijn om daar eens eerst naar te kijken!

‘Fijnslijper’

PS
< Kijk naar de hiernaast staande suggestie!