De teloorgang van een winkelcentrum…

ALMELO - Het Windmolenbroek, de grootste wijk van Almelo, heeft sinds haar ontstaan ruim 30 jaar geleden een winkelcentrum. Alle bijna 15.000 wijkbewoners schamen zich inmiddels diep voor deze betonbak. Er is achterstallig onderhoud, het winkelaanbod stelt veelal teleur, parkeermogelijkheden zijn onvoldoende. Stilstand is achteruitgang; inmiddels hebben andere winkelcentra in de stad voor een deel de winkelfunctie van De Gors overgenomen. Veel wijkbewoners rijden met de auto liever door richting het Vincent van Goghplein, de Schelfhorst, of steken het kanaal over richting Wierden. Binnenkort komen er mogelijk nog meer winkelcentra op 5 tot 10 autominuten van het Windmolenbroek bij: Nijreessingel, Violierstraat, Bornsestraat, Raveslootsingel…

Ook de gemeente heeft jaren geleden al ingezien dat deze negatieve spiraal in het Windmolenbroek tot staan moet worden gebracht. Men is sinds 2002 bezig geweest met vooronderzoeken en studies, om in februari 2008 met een baanbrekend plan te komen: een nieuw winkelcentrum te bouwen aan de Soeteman, rondom de sporthal en het wijkcentrum. Plannen voor 2 supermarkten, een royaal aantal parkeerplaatsen, gras op hellende daken en appartementen in hoogbouw. Dit alles te ontwikkelen door de firma Multi Vastgoed.

In het kader van de Almelose Wijkaanpak is er destijds een klankbordgroep in het leven geroepen waarin wijkbewoners en andere belanghebbenden, zoals ondernemers van het huidige winkelcentrum aan de Gors rond de sporthal aan de Soeteman, zitting konden nemen om mee te praten over het nieuwe winkelcentrum. Vele vergaderingen volgen, totdat in mei 2011 een andere projectontwikkelaar, Vastgoed Netwerk, haar ‘oude’ plannen aan de klankbordgroep presenteerde. Dit plan was van maart 2007, en zat in het archief van de gemeente. Een plan met eveneens 2 supermarkten, meer parkeerruimte, en een gezondheidscentrum op de 1e verdieping boven de winkels. Dit zou gerealiseerd kunnen worden op de huidige plek aan de Gors.

Op 11 juni 2008 is op een beurs in Amsterdam door de voormalige wethouder Sjoers een intentieovereenkomst gesloten met de huidige projectontwikkelaar Multi Vastgoed. Voor de klankbordgroep is nooit duidelijk gemaakt waarom de switch is gemaakt van Vastgoed Netwerk naar Multi Vastgoed. En waarom dat op een beurs in Amsterdam moest plaatsvinden. De klankbordgroep heeft de gemeente ook gewezen op ‘bepaalde praktijken’ van Multi Vastgoed.
In de intentieverklaring zit volgens insiders wel een clausule om de plannen af te blazen indien er binnen een bepaalde termijn niet voldoende voortgang is, en/of 70% van de huidige winkeliers niet geïnteresseerd is om mee te verhuizen.

De klankbordgroep gaf toen al aan dat haar vertrouwen in de gemeente was geschaad, omdat dit eerste plan nooit op tafel is gekomen voor eerder overleg. Nieuwbouwplannen bij de Soeteman zijn aan de klankbordgroep altijd gepresenteerd als een voldongen feit, en de enig financieel haalbare optie. De gemeente heeft de klankbordgroep echter nooit met onderzoeksgegevens kunnen overtuigen waarom het plan op de huidige plek financieel onhaalbaar zou zijn. Een verzoek vanuit de klankbordgroep om een behoefte onderzoek onder de bewoners van de wijk te laten uitvoeren was niet de zaak van de gemeente, zo werd gezegd, maar van de project-ontwikkelaar. Die zou immers niets ontwikkelen als er geen behoefte aan zou zijn…. Maar een onderzoek moet nog steeds plaatsvinden, als het er ooit komt. Een unanieme wens van zowel de winkeliers als de klankbordgroep om een overdekt winkelcentrum werd zowel door de gemeente als de ontwikkelaar in eerste instantie van tafel geveegd. Dat zou niet meer van deze tijd zijn. En (gedeeltelijk) ondergronds parkeren was ‘te duur’. Maar het ontwikkelen van een winkelcentrum, dat niet dan concurreren met die winkelcentra, die wel die voorzieningen hebben, zal zeker niet renderen.

Het argument om het winkelcentrum aan de Soeteman te ontwikkelen is ingegeven door de door de gemeenteraad vastgestelde Detailhandelsvisie, waarin is aangegeven dat winkelcentra centraal in een wijk moeten worden gesitueerd. Zie overigens de andere ontwikkelingen in de stad…

Vanaf 2010 neemt ook een groot aantal winkeliers afkomstig uit de Gors deel aan vergaderingen van de klankbordgroep. Zij staan niet in meerderheid te trappelen om hun biezen te pakken richting de Soeteman. De projectontwikkelaar verzuimt al jaren om met concrete kosten per m2 op tafel te komen. Daarbij zou veelal sprake zijn van verhuur door bijvoorbeeld een belegger, terwijl een aantal winkeliers in De Gors eigenaar is van hun bestaande pand en dit zien als een soort van oudedagsreserve. Alle huidige winkeliers van de Gors hebben te kennen gegeven alleen te willen kopen op een nieuwe plek. Voor de C1000 wordt een uitzondering gemaakt, als enige mag dit concern daar wel kopen. Het complex aan de Gors heeft trouwens 7 verschillende eigenaren, ook een belemmerende factor.
De gemeente geeft in een onlangs gehouden bezwarencommissie overigens, doch ten onrechte, aan dat de klankbordgroep niet voor de ondernemers is bedoeld…

In oktober 2011 komen klankbordgroep, winkeliers, gemeente, en vertegenwoordiger van de landelijke C1000 en de twee projectontwikkelaars bijeen in het stadhuis. Daar geeft projectontwikkelaar Multi Vastgoed aan dat het schetsontwerp gereed is. Afgesproken wordt wat dat dit nog in 2011 aan de gemeente en de klankbordgroep gepresenteerd wordt. Nog in 2011 zou de Go-NoGo moeten volgen of het winkelcentrum daadwerkelijk in 2014 verhuist van de Gors naar de Soeteman. Alle aanwezigen zijn het er over eens dat het huidige winkelcentrum aan de Gors niet aantrekkelijk is om te winkelen. Ook de winkeliers willen de bezem erdoor halen.

Begin november 2011 heeft Multi Vastgoed de plannen aan een ambtelijke projectgroep gepresenteerd. De klankbordgroep heeft toen aangedrongen op een afspraak in december 2011 voor eenzelfde presentatie. De gemeente heeft daar niet op gereageerd. Na veel aandringen kwam men op 19 januari met een excuusmail waarin werd aangeven dat de presentatie opnieuw moet worden herzien voordat deze geschikt is om aan de klankbordgroep getoond te worden… Op 27 januari is het wederom intern gepresenteerd, maar een datum voor presentatie aan de klankbordgroep is tot op heden uitgebleven.
Een nieuw zwaktebod van de gemeente richting de wijk ?

Sinds januari van dit jaar speelt er ineens een ander aspect; de huisartsen, de apotheek en de fysiotherapeut geven aan te gaan vertrekken uit het winkelcentrum. Zij kunnen niet langer wachten, ook Trivium Meulenbelt, dat zorgwoningen wil realiseren aan de Gors (na vertrek van de winkeliers) geeft aan dat het allemaal wel erg lang laat duren. Nu de huisartsen, de fysiotherapeut en de apotheek binnenkort gaan vertrekken is het maar de vraag of Trivium Meulenbelt haar plannen bij de Gors wel zal willen doorzetten. Opnieuw een streep door de rekening van de ontwikkelingen aan de Gors, omdat zij samen na de verhuizing van de winkeliers de leeggekomen ruimten zouden invullen. Dit is mede een klap voor de senioren die in de Karekiet wonen, vlak naast het huidige winkelcentrum.
Sommige ondernemers aan de Gors hebben geen zin langer te wachten en hebben zelf het initiatief genomen om er het beste van de maken. Ook in het belang van de wijkbewoners. De Primera heeft bijvoorbeeld de winkel grondig verbouwd, en er is pas een opticien gestart.
Ook de huidige zorgondernemers rondom het wijkcentrum aan de Soeteman zijn tot op heden niet afdoende geïnformeerd over hun toekomstbeeld; kunnen zij hun praktijk daar blijven uitvoeren ?

Met andere woorden: de gemeente is terug naar de tekentafel, de klankbordgroep voelt zich geschoffeerd en de wijk blijft achter met een oud en vervallen winkelcentrum. De wijkbewoners (en winkeliers/ondernemers) vragen zich af: hoe verder ?
Herontwikkeling van de Gors-zonder-winkels in de vorm van een gezondheidscentrum met zorgwoningen zal moeilijk worden, nu de zorgaanbieders zijn vertrokken. Wie gaat daar nu de kar trekken ?

Een chronologisch overzicht van de ontwikkelingen rondom de Gors is terug te lezen in het Dossier Winkelcentrum Soeteman op de Wijksite Windmolenbroek, www.in-almelo.com/wmb